Splijtstof de BNR Nieuwsradio

“Kernenergie is veilig!”, “Nee, het brengt enorme risico’s met zich mee! En wat te denken van dat afval?!”, “Dat kun je hartstikke veilig opslaan!”, “Maar kernenergie is veel te duur!”, “Nee hoor, en wat als er geen zon en wind is voor doe windmolen en zonnepanelen van jou?!”

Kernenergie is terug van weggeweest. Niet alleen op de politieke agenda - het nieuwe kabinet wil niet minder dan 4 nieuwe centrales gaan bouwen - maar ook in het publieke debat. En dat debat is soms even explosief als de bom waarmee het nucleaire tijdperk begon. Voor- en tegenstanders buitelen over elkaar heen met feiten en verwijten over veiligheid, betaalbaarheid, etc. Althans, ieder kamp zégt feiten te gebruiken en verwijten de ander dat juist niet te doen. Kortom, het is hard tegen hard. Maar wie heeft er nu gelijk? Of kun je die vraag helemaal niet - of niet geheel - beantwoorden? Waar eindigen de feiten en beginnen de meningen? Wanneer verandert ‘weten’ in ‘vinden’ en ‘geloven’?

In Splijtstof duiken wetenschapsjournalist Diederik Jekel en presentator & afgestudeerd cultuurwetenschapper Daan Nieber in het kernenergiedebat om deze vragen te beantwoorden. Zonder een kant te kiezen, dat mag de luisteraar zelf doen. Als bèta (Diederik) en alfa (Daan) kunnen zij zowel uitleggen hoe kernenergie werkt als laten zien hoe het verleden ons denken over deze technologie en onze cultuur hebben beïnvloed. Van kernsplitsing voor dummies en Small Modular Reactors tot de invloed van de Simpsons op de publieke opinie en een nucleaire religie om toekomstige generaties te wijzen op het gevaar van kernafval. Het komt allemaal voorbij.   

In elk van de 8 afleveringen staat een onderdeel van het kernenergiedebat centraal. En Diederik en Daan blijven daarvoor niet alleen in de studio. Verschillende afleveringen beginnen op locatie. Zo laat Diederik Daan in aflevering 2 in een werkende onderzoeksreactor kennis maken met de zogenoemde Cherenkov straling, een mysterieuze blauwe gloed die ontstaat bij een nucleaire kettingreactie onderwater. Voor de aflevering over nucleair afval dalen ze naar een Belgisch onderzoekslab 250 meter onder de grond. En de laatste aflevering trappen ze af in Wunderland Kalkar, een extreem dure kerncentrale net over de grens in Duitsland die uiteindelijk nooit in gebruik werd genomen en verbouwd werd tot pretpark. Want hoe voorkomen we straks niet eindigen met vier peperdure pretparken in Borssele, Terneuzen en op de Tweede Maasvlakte? 

Door te ontrafelen waar voor- en tegenstanders over botsen, te onderzoeken waar de zekerheid eindigt en onzekerheid begint, kan de luisteraar van Splijtstof uiteindelijk zelf een keuze maken over het nut en de noodzaak van kernenergie. We gaan van kernenergie als ‘splijtstof’ naar stof tot nadenken. En hij/zij/hen kan op feestjes en verjaardagen de blits maken met fijne feitjes, wonderbaarlijke weetjes en fascinerende verhalen. 

Splijtstof is een podcast van BNR. 

Over de makers 

Splijtstof is een podcast van BNR, gemaakt door Diederik Jekel en Daan Nieber

Redactie en interviews: Connor Clerx

Montage: Connor Clerx en Wesley Schouwenaars

Drums: Tim Brink, opname en mixage door Gijs Friesen en Connor Clerx

Mixage: Wesley Schouwenaars

Eindredactie: Manon van der Knaap-Hartig